Jak zweryfikować kompetencje specjalisty?
Behawiorystę można określić jako adwokata zwierzęcego.
To behawiorysta w imieniu zwierzęcia rozmawia z opiekunem, negocjuje poprawę warunków życia i traktowania pupila. Większość problemów zwierząt wynika bowiem z niewłaściwego traktowania, z braku prawidłowej komunikacji.
Wiedza i doświadczenie
Dobry behawiorysta musi wykazać się przede wszystkim kreatywnością, bardzo dobrą znajomością psychologii zwierząt, metod uczenia się i modyfikacji zachowania. Każdy przypadek jest inny, do każdego zwierzaka trzeba podejść indywidualnie. Nie ma jednego remedium na wszystkie problemy zwierzaków.
Jakimi metodami pracuje – w grę wchodzą wyłącznie metody pozytywne.
Najczęściej behawiorysta może się pochwalić dokumentem poświadczającym jego wiedzę. Może to być dyplom wyższej uczelni (np. behawiorysta na UP w Lublinie, podyplomowe na SWPS, SGGW, zootechnika na UP we Wrocławiu itp.), kurs dyplomowy COAPE itp.
Dodatkowo powinien na bieżąco uzupełniać wiedzę i doszkalać się na kursach i seminariach (organizowane przez liczne organizacje np.: „Psia Wachta”, „DOGadajcieSię”, COAPE, lokalne oddziały ZKwP i inne).
Ponieważ każdy przypadek jest inny, powinien być traktowany indywidualnie.
To niejako wymusza na behawioryście ocenę całej sytuacji zwierzęcia, zbadania jego środowiska, relacji z innymi zwierzakami i przede wszystkim z opiekunami.
Na czym polega i jak przebiega praca z behawiorystą.
Czasami zachowanie naszego psa sprawia problemy.
Może to być ciągnięcie na smyczy, uciekanie, nieposłuszeństwo, agresja do ludzi i psów, niszczenie, nadmierne szczekanie, samookaleczenia, zachowania nietypowe.
Przyczyny takich zachowań mogą być bardzo różne – zaczynając od zbyt szybkiego oddzielenia od matki, przez brak prawidłowej socjalizacji, traumatyczne przeżycia, stres po uwarunkowania genetyczne oraz nudę, nieprawidłową dietę, za małą lub nie dostosowaną dawkę do charakteru i temperamentu psa.
Dlatego praca z psem wykazującym problemy z zachowaniem wymaga indywidualnego podejścia i bardzo dokładnej analizy, która pozwoli na stworzenie indywidualnego programu terapeutycznego.
Konsultacja behawioralna:
Zawsze powinna się odbywać w miejscu stałego przebywania psa w obecności wszystkich domowników (opiekunów). Czas trwania terapii jest bardzo różny i głównie zależy od dwóch czynników – podłoża, złożoności i jak mocno problem jest utrwalony oraz zaangażowania opiekunów w pracę przy terapii.
Typowy przebieg konsultacji:
1. Wywiad – zebranie szczegółowych informacji
Ma na celu zebranie jak największej ilości informacji o zgłaszanym problemie. Pozwala na poznanie sposobu funkcjonowania psa, relacji z domownikami, historii psa oraz codziennego schematu dnia. Jeżeli to możliwe, to jest również przeprowadzana obserwacja psa w sytuacjach codziennych i problemowych. Jeżeli opiekunowie wyrażają zgodę – również nagrywane. Analiza nagrania pozwala na dokładniejsze prześledzenie zachowań problematycznych.
2. Diagnoza.
Po zebraniu informacji i dokładnej analizie możliwe jest zdefiniowanie problemu i omówienie możliwych przyczyn, które są odpowiedzialne za powstanie problemu.
3. Program terapeutyczny.
Dopiero teraz można zaproponować wstępny program terapii, która ma na celu rozwiązanie problemów z zachowaniem psa.
Po konsultacji opiekun dostaje dokładne wytyczne odnośnie dalszej pracy z psem. Przez cały okres wprowadzania zmian i modyfikacji zachowania opiekun pozostaje w kontakcie z behawiorystą, który monitoruje postępy i w razie konieczności modyfikuje program do sytuacji i warunków.
Po 1 – 3 tygodniach zalecana jest powtórna wizyta w celu omówienia postępów oraz przedyskutowania dalszych działań.
Czym różni się zoopsycholog od behawiorysty?
O ile jeszcze kilka lat temu nie było problemu z rozróżnieniem tych pojęć, o tyle obecnie praktycznie nie ma różnicy.
Wielu zoopsychologów będzie udowadniać, że behawiorysta pracuje tylko nad modyfikacją zachowania zwierzęcia (tak wynika z definicji – behavior – zachowanie). Jednak w praktyce behawiorysta pracuje przede wszystkim z opiekunem psa czy kota, pomaga zrozumieć skąd się bierze określone zachowanie, z czego wynika i w jaki sposób można to zachowanie zmienić.
Wypis z zadań zawodowych dla zoopsychologa:
przeprowadzanie rozmowy z właścicielem lub właścicielami zwierzęcia domowego i na podstawie uzyskanych od nich informacji wyjaśnienie przyczyny trudności i problemu oraz wskazanie optymalnych rozwiązań;
obserwacja zachowań zwierzęcia domowego oraz środowiska, w którym żyje, aby lepiej rozpoznać problem;
wybór i przedstawienie właścicielowi określonej terapii zachowań, którą powinien przeprowadzić, aby usunąć lub zredukować problem z zachowaniem zwierzęcia;
konsultowanie na bieżąco skutków i efektów terapii;
udzielanie porad w zakresie prawidłowej socjalizacji i wychowania młodych zwierząt domowych;
I tak, to są elementy szeroko pojętej terapii behawioralnej – czyli praca ze zwierzakiem, dostosowanie środowiska do wymagań dobrostanu oraz nauka opiekunów jak się komunikować ze swoim podopiecznym
